SHOCK ĐIỆN

Shock điện là phương pháp dùng dòng điện để biến đổi các rối loạn nhịp thành nhịp xoang bình thường - được lựa chọn để điều trị các rối loạn nhịp nhanh đe dọa sinh mạng đã trơ với điều trị bằng thuốc.

Nguyên lý hoạt động là dùng dòng điện trực tiếp để ngăn chặn sự khử cực của cơ tim bệnh lý => gây vô tâm thu tạm thời cho nút xoang dành lại quyền chủ nhịp (RESET not TRIGGER).

Hiệu quả của phương pháp phụ thuộc vào các yếu tố:

- Rối loạn chuyển hóa:toan máu, rối loạn điện giải, giảm oxi máu...

- Thời gian kéo dài tình trạng loạn nhịp

- Trở kháng thành ngực

- Kích thước điện cực, vị trí và áp lực đè điện cực, năng lượng điện dùng. Số lần shock điện.

Có 2 loại:

Shock điện chuyển nhịp đồng bộ (synchronized): dòng phóng đồng bộ hóa với QRS (vào sườn xuống sóng R hoặc S nếu không có R, tránh T), tùy tình huống lâm sàng mà có thể tiến hành:

- Shock điện chuyển nhịp cấp cứu

- Shock điện chuyển nhịp chủ động

Shock điện chuyển nhịp không đồng bộ (unsynchronized) hay shock điện phá rung.

2. CHỈ ĐỊNH

1/Ngừng tim đột ngột (không có chỉ định cho vô tâm thu, nhịp tự thất rời rạc và hoạt động điện vô mạch)

2/Rung thất

3/Rung nhĩ

4/Cuồng động nhĩ

5/Nhịp nhanh trên thất theo vòng vào lại

6/Nhịp nhanh thất

3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Ngộ độc Digital

- Nhịp nhanh ngắn, tái phát nhiều lần

- Nhịp nhanh nhĩ nhiều ổ

- Rung nhĩ chưa có rối loạn huyết động trong thấp tim ngay trước hay sau mổ. Rung nhĩ ở bệnh nhân suy tim nặng hoặc có nhĩ trái lớn.

- Loạn nhịp trên thất ở bệnh nhân cường giáp.

- Loạn nhịp trên thất tái phát nhiều lần trước đây đã chuyển sang nhịp xoang

- Loạn nhịp nhanh trên thất với block nhĩ thất hoàn toàn

- Hội chứng suy nút xoang

*Lưu ý KHÔNG có chống chỉ định trong trường hợp rối loạn nhịp đe dọa tính mạng

*Cần thận trọng trong các trường hợp - Người già có bệnh mạch vành

* Bệnh nhân có PM hoặc ICD để an toán phải đặt bản cực xa máy tối thiểu 12cm

4. CHUẨN BỊ 4.1. Dụng cụ

- Máy shock điện

- Gel điện cực

- Máy đo ECG

- Oxy và các phương tiện hồi sức hô hấp, tim mạch - Thuốc tiền mê

4.2. Nhân sự chia làm 3 nhóm

- Người quan sát chung

- Người làm shock điện (nên để người có kinh nghiệm thực hiện)

- Người theo dõi trên monitor

Cần kết hợp bộ phận gây mê hồi sức

4.3. Tư thế bệnh nhân

Bệnh nhân nằm ngửa, khi shock điện đảm bảo không tiếp xúc với bệnh nhân và phương tiện dẫn điện như giường

4.4. Vị trí đặt điện cực

Có thể đặt cực theo 2 cách:

- Vị trí trước bên: đặt 1 điện cực ngay sát bờ phải xương ức dưới xương, điện cực kia đặt ở mõm tim ở đường trung đòn giữa trái

- Vị trí trước sau: 1 điện cực đặt ở dưới xương bả vai trái, điện cực kia đặt trái xương ức

5. TIẾN HÀNH SHOCK ĐIỆN CẤP CỨU

Trong case ngừng tim, mất mạch, không có huyết áp, đặt bệnh nhân nằm và tiến hành cấp cứu ngay, không nên mất nhiều thời gian để lập đường truyền, lấy khí máu, thực hiện ngay các quy trình hồi sức ngưng hô hấp tuần hoàn. Shock điện không được làm gián đoạn quá trình hồi sinh hơn 5 giây

Nếu bệnh nhân vẫn còn mạch và huyết áp nhưng cần cấp cứu vì những lí do khác thì phải đo ECG đủ 12 chuyển đạo để định loại loạn nhịp.

Các bước thực hiện:

1/ Sát trùng da bệnh nhân vùng sắp đặt điện cực

2/ Bôi trơn bề mặt cần shock điện bằng dung dịch gel điện cực để làm trở kháng lồng ngực (không dùng cồn hoặc chất dẫn khác).

3/ Bật máy lựa mức năng lượng điện tùy tình trạng lâm sàng, chọn mức thấp nhất nhưng đảm bảo thành công, thường 200J cho nhát shock đầu tiên, sau đó nếu thất bại có thể tăng dần lên, tối đa đến 400J.

** Thường có mức năng lượng khuyến cáo của nhà sản xuất trên từng máy

- 1 Pha: 360J

- 2 Pha:

+ Recti linear: 120J

+ Truncated Exponential: 150J

+ Không có khuyến cáo: 200J

4/ Áp sát bản shock điện vào lồng ngực và dùng một lực khoảng 12 kg cho mỗi m2. Quan sát đèn báo hiệu lực ép ở cần shock tay trái, đèn. xanh báo hiệu "good contact".

(Nếu shock điện phá rung, KHÔNG ấn nút Sync)

5/ Ấn nút charge để đạt mức năng lượng cần thiết

6/ Ấn nút phóng điện ở đầu cần máy shock điện. Nếu dùng phương pháp đồng bộ thì phải chờ 1 thời gian ngắn để có sự đồng bộ giữa cú shock và QRS của bệnh nhân

7/ Sau khi shock điện, kiểm tra nhịp tim, mạch, huyết áp

8/ Nếu nhịp tim chưa về nhịp xoang thì tiếp tục shock với mức năng lượng cao hơn. Sau khi có nhịp xoang nhưng sau đó trở lại rối loạn nhịp thì shock điện với năng lượng bằng năng lượng đã thành công trước đó.

9/ Nếu sau 4-5 lần shock điện không thành công cần đánh giá lại tình trạng lâm sàng, kiểm tra máy shock điện có hoạt động tốt không hoặc áp dụng shock điện có sai không.

10/ Sau khi shock điện thành công cần phải theo dõi liên tục trong phòng hồi sức cấp cứu.

7. TIẾN HÀNH SHOCK ĐIỆN CHUYỂN NHỊP CHỦ ĐỘNG TRONG RUNG NHĨ

7.1. Chuẩn bị bệnh nhân trước ngày làm shock điện

- Ngừng dùng digoxin trong 1 tuần, ngừng thuốc lợi tiểu trong 3 ngày

- Cho bệnh nhân dùng Cordaron 0,4 mg trong 3-4 ngày trước đó

- Sử dụng chống đông đầy đủ theo khuyến cáo

- Phải bồi phụ Kali đầy đủ (theo dõi điện giải đồ)

- Đo ECG trên monitor

7.2. Chuẩn bị bệnh nhân ngay trước shock điện

- Truyền dịch

- Cho thở oxy

- Sát trùng vùng da nơi đặt điện cực

- Gây mê bằng thuốc tiền mê tác dụng nhanh, thải trừ nhanh, sau khi bệnh nhân hết đau thì khóa bình oxy lại để tránh xẹt điện

7.3. Tiến hành shock điện như trường hợp shock điện cấp cứu

Có ấn nút Sync trong shock điện đồng bộ, máy sẽ tự dò và đánh dấu thời điểm phóng điện.

Sau ấn nút phóng điện, phải chờ đến khi dòng điện phóng ra.

Mức năng lượng khuyến cáo:

- 1 pha: 200J

- 2 pha

+ Tim nhanh trên thất: 100J

+ Rung nhĩ: 70 - 100J

+ Cuồng nhĩ: 50 - 100J

+ Nhanh thất huyết động ổn: 100J

7.4. Sau shock

- Kiểm tra nhịp tim, mạch, huyết áp

- Theo dõi ECG

- Vỗ ngực bệnh nhân cho thông khí

- Gọi hỏi bệnh nhân, nếu bệnh nhân tỉnh, bảo bệnh nhân co tay chân

- Cho bệnh nhân thở Oxy

- Duy trì Cordarone trong 1 tuần

8. BIẾN CHỨNG

1/ Rối loạn nhịp tim

2/ Tái phát các rối loạn nhịp nguyên thủy

3/ Tổn thương cơ tim

4/ Bỏng da

5/ Huyết khối toàn thân

6/ Điện giật đối với người tiếp xúc với bệnh nhân khi làm shock điện

CC's Little Corner

Tìm kiếm Blog này

Nhật ký trang n+1

SHOCK ĐIỆN

SHOCK ĐIỆN

Nhận xét

Đăng nhận xét